Departamento Lingua Galega, EDLG e Biblioteca.

miércoles, 24 de octubre de 2018

AS NOSAS ÁRBORES MEDRAN


E así de ben están medrando as nosas árbores que plantamos no Xurés o curso pasado para axudar a reforestar os montes queimados en Galicia.







domingo, 6 de mayo de 2018

SEGUIMOS CONCIENCIÁNDONOS DA NECESIDADE DE COIDAR OS NOSOS MONTES

Continuando co traballo comezado no mes de outubro, o día da árbore ( 27 de abril) tivemos a sorte de compartir con Serafín González Prieto ( doctor en Ciencias Biolóxicas, investigador científico do CSIC e Presidente da Sociedade Galega de Historia Natural), unhas horas nas que nos falou e informou de temas moi interesantes para prever novos incendios e coidar o medio ambiente.
Icía e Carmen foron as encargadas de presentalo e agasallalo co noso libro As 21 plantas celtas, que dedicoullo, en nome de tod@s, a nosa compañeira Cristina Souto. 

Icía e Carmen rematando a presentación e entregándolle o agasallo

Ilustración de Cristina Souto
Serafín comezou a falarnos do que era unha vaga de lume, das condicións precisas para que se produza un incendio.

De como foron tratados os lumes que devastaron os nosos montes no mes de outubro. 


Deixounos claro que non hai "mafias" nin "terrorismo" nos lumes que acaban cos nosos montes, xa que o 90% dos casos están provocados polos propi@s galeg@s. Alucinamos cando nos comentou que moitos dos casos eran producidos por queimas que @s labreg@s e gandeir@s facían dende sempre e non tiñan coidado co que había que ter: vento, climatoloxía, medidas a ter en conta... Temos que ter en conta que o cambio climático é unha realidade e agora temos periodos moi longos de sequía e calor extremo...E tamén temos claro que aínda que estas persoas son as primeiras responsables, debemos esixirlles aos nosos gobernantes que fagan algo diferente ao que se está a facer, posto que está claro que non está a funcionar.

A nosa compañeira Cristina preguntoulle como podiamos facer para concienciar a estas persoas do necesario que é ter coidado á hora de facer esas queimas. Serafín contestoulle que se chegaramos ás persoas,  coma fai Gayoso no "Luar", e foramos transmitíndolles esta información,  seguro que habería menos lumes. ( Xa estamos pensando en poñernos en contacto con Gayoso e pedirlle colaboración neste tema). Son precisos programas, publicidade (a última campaña publicitaria contra os incendios é do ano 1990), políticas diferentes. Por certo, se vos apetece rir un rato, e ao mesmo tempo aprender, podedes ver o capítulo 131 do "Era visto" da TVG (dende o minuto 19:20).

Cristina escoitando a resposta á súa pregunta
Serafín continuou falándonos dos tipos de incendios que había ( subterráneos, superficiais e de copa), da diferenza que poden ter as lapas segundo a madeira que arda ( se é de mato máis lento, se é de eucalipto pode multiplicar a zona devastada moitísimo máis, posto que en situación de vento, seca e baixa humidade as súas faíscas poden prender novos focos simultaneamente ata a 3km de distancia).

Lembrounos que toda a madeira non arde igual. Se é autóctona arde moito máis lenta (carballos, castiñeiros), pero se non o é, pode xerar focos de lumes secundarios máis difíciles de apagar (piñeiros, eucaliptos). Incidiu en que as especies invasoras, como a mimosa,  provocan lumes moi complicados de apagar. E lembrounos que de plantar árbores ao redor das casas, deberían ser autóctonas.

Velocidade de propagación do lume 

Informounos sobre a forma de extinción dos incendios. Agora sabemos que non só empregan auga para facelo, ás veces  esta vai mesturada con produtos que danan o solo e, polo tanto, a tod@s nós. Recordounos que o SOLO é un recurso non renovable e, polo tanto, se quedamos sen el DESAPARECEREMOS e haberá que buscar outro planeta.  
Continuou falándonos dos danos colatarais que sofren as persoas encargadas da extinción dos incendios. En 40 anos, os incendios mataron a 32 persoas. O cancro é un risco " invisible" á que se enfrontan @s bombeir@s) e as persoas encargadas da extinción destes.

Con respecto a isto, falamos tamén da "Economía do lume" e das empresas que están a ganar moitos cartos coa extinción dos lumes.

Seguimos coñecendo o que hai que facer despois dos lumes. Serafín comentou que había que IMITAR A NATUREZA, seguir os consellos que nos foi achegando ao longo do tempo.
O primeiro era evitar a erosión empregando recursos naturais ( palla para reducir sedimentos, rulos feitos de fibra de coco...) para axudar a recuperar a vexetación. Tamén nos falou da situación na que quedan os animais que poboaban os terreos queimados, da contaminación das augas, do aire. De tantas cousas ...., que o tempo co noso amigo Serafín chegou a pouco.

Hai unha páxina, a da Sociedade Galega de Historia Natural, onde podemos atopar moita información referente aos incendios forestais en Galicia, ademais na súa páxina principal atopamos un enlace ao documento "Guía de actuacións dunha zona queimada". Nesta páxina, na pestana "Índice de actuacións" atopades un apartado dedicado aos incendios forestais.

Chegou a quenda de preguntas e Serafín contestou a todas as que nos deixou o tempo previsto.

Aquí vos deixamos coa gravación dalgunhas preguntas que remataron esta sesión que soubo a pouco. 



Quédanos claro que os galegos e galegas somos os primeiros responsables, posto que por imprudencia ou intencionalmente provocamos os incendios. Pero tamén é certo que estamos seguros que outra política forestal é posible e ahí ten toda a responsabilidade o goberno. Hai falta de información á cidadanía, dedícanse moitísimos máis recursos á extinción que á prevención,  non se aposta polas árbores autóctonas, as solucións propostas ata agora foron inútiles,...


Antes de rematar, queremos comentarvos que, imos tomar nós a iniciativa e se hai que contactar con Gayoso, faremos o necesario para concienciar a tod@s @ galeg@ e a todo o mundo para que teñamos coidado en coidar o noso. Sen os nosos montes, sen a nosa paisaxe, sen a nosa contorna non somos ninguén. Como dixo Serafín, se non coidamos o SOLO, haberá que buscar outro planeta. Nós non queremos facelo. 

NON MÁIS LUMES!

Dende o mes de outubro, e por culpa da vaga de lumes que asolou Galicia, estamos, aínda máis,  implicad@s de cheo no obxectivo de conseguir que non se volva producir unha catástrofe coma a vivida, xa que somos conscientes do necesario que é preservar o que temos, o que nos veu dado: A NATUREZA.
Dende o mes de novembro puxémonos en contacto cos responsables dunha das zonas máis devastadas polos lumes e menos coñecida e tratada nos medios de comunicación: a provincia de Ourense e, máis concretamente, o Parque Natural da Baixa Limia na Serra de Xurés.  Foron meses de espera ata que  responderon a nosa petición, na que nos brindabamos a  axudar a recuperar o monte queimado, porque queriamos sentirnos útiles amosando a nosa solidariedade e o noso respecto polo medio ambiente en primeira persoa. 

Logo de falar co responsable da Consellería de Medio Ambiente que nos facilitou o contacto cunha persoa que traballa no Parque Natural do Xurés, decidimos a data de saída: 2 e 3 de marzo. Non sei se lembrades esa fin de semana, nós si. Lóstregos, tronos, vento, chuvia e frío foron os nosos compañeiros de viaxe,  pero non nos importou, xa que que as nosas forzas eran moitas e puidemos con todo e con todos os fenómenos meteorolóxicos.
Unha mostra do tempo que nos acompañou. Vendo os Miliarios co noso guía Alberto. 
Ceando no albergue de Muíños.
Tod@s preparad@s para axudar a recuperar os montes de Salgueiro.
Queremos agradecer a paciencia e o bo facer de Alberto, o noso guía, por todo o que nos ensinou e nos guiou no traballo de recuperación da parte do monte que tiñamos asignada.
Aquí vos deixamos coa noticia que recolleu o xornal El Progreso da nosa experiencia.

Agora deixámosvos co vídeo que realizaron as nosas compañeiras e no que podedes ver todo o que aprendimos e o " pouco" que axudamos.



miércoles, 2 de mayo de 2018

IDENTIFICANDO O LUGAR DAS NOSAS PLANTAS CELTAS

Nós investigamos, sachamos, plantamos, axudamos..., pero neste último traballo botáronnos unha man @s profes. Decidimos, conxuntamente, como iamos realizar o peche do lugar onde plantaramos as plantas celtas e seguimos as indicacións  de Soto, o noso profe e argalleiro. 
Cando chegou o día da entrega do material necesario, descargamos a maleta do coche de Chelo e deixamos todo colocadiño onde nos dixeron.  
Aí vai o traballo que realizaron. 
Así comezou todo
Soto pensando e Guillermo agardando
Marina e Guillermo axudando a Soto
E así quedou a nosa Alameda Literaria acompañada das plantas celtas
Bo traballo!!!
Agora as 21 árbores celtas medrarán acompañadas das súas plantas. 
Só queda colocar a guía que elaboramos para que tod@s as coñezades e saibades identificalas, e así  coidalas e preservalas, coma a todo o noso medio ambiente. 

miércoles, 18 de abril de 2018

Exemplo de almorzo saudable


EXEMPLO DUN ALMORZO SALUDABLE:

-Un vaso de leite semidesnatado                              - Unha rebanda de pavo
-Unha rebanda de queixo tenro                                - Unha rebanda de pan de molde

• Un vaso de leite semidesnatado: (por 100g)

Enerxía (Kcal) – 47,60                                                         Colesterol (mg) – 6,30
Proteínas (g) - 3,50                                                               Auga (g) -  90,10
Hidratos de carbono (g) – 4,80                                              Calcio (mg) – 125
Graxa total (g) -  1,60                                                           Iodo (mg) – 8,60
Sodio (mg) – 47                                                                    Magnesio (mg) -  11,90
Fósforo (mg) – 17                                                                 Potasio (mg) – 155
Carotenoides (µg) – 7,80                                                      Ácido fólico (µg) – 2,70                         
• Unha rebanda de pavo:(10g por rebanda)

Calorías - 8kcal
Graxa – 0,08 g
Carbohidratos – 0,13 g
Proteínas – 1,79 g

• Unha rebanda de queixo tenro: (20g por rebanda)

Enerxía (Kcal) – 65,40                                                  Calcio (mg) – 129,40
Proteínas (g) – 5,03                                                       Ferro (mg) - 0,18
Hidratos de carbono (g) – 0,44                                     Iodo (mg) – 0,98
Graxa total (g) – 4,84                                                   Magnesio (mg) – 6,02
Colesterol (mg) – 16,98                                                Potasio (mg) – 25,60
Auga (g) – 8,44                                                            Sodio (mg) – 160

• Unha rebanda de pan de molde: (por 40g)

Calorías (Kcal) – 72            Azucre (g) – 0,5         Sodio (mg) – 146          Fibra(g) – 0,8 
Proteínas (g) – 2,7             Graxa (g) – 0,8              Carbohidratos (g) – 13,2                                   

Inés Fontao Pena e Paula Dorribo Cabarcos, 2ºESO, HVS

domingo, 15 de abril de 2018

PLANTACIÓN E TALLER DAS 21 PLANTAS CELTAS

O día 6 de abril foi a data elixida para o taller de plantas que impartiu Camino Pérez Martín ( farmacéutica e experta nesta materia). 
Meses antes contactamos con ela e achegámoslle o libro escrito por nós, no que aparecen as plantas elixidas para que lles fagan compañía ás árbores celtas na nosa Alameda Literaria. (Lembrámosvolas: aceda, allo, campánula, coandro, filipéndula, hedra, hisopo, margarida, mentraste, mexacán, ortiga, perexil, queiroa, ruda, saíncho, salvia, valeriana, verbena, violeta e visgo.) Non dubidou un segundo en aceptar a nosa proposta e acompañarnos para contarnos máis "segredos" destas plantas. 
Tiñamos que prepar todo para ese día. O tempo non nos axudaba ( chuvia...) e houbo que argallar moito.  Tod@s na procura das plantas! O tempo retrasara a súa floración e..., ulas? 
Como argalleir@s que somos conseguimos inmiscir a tod@s na súa busca  e o centro foi enchéndose de plantas traídas por profes e por Ana ( a nosa administrativa). Grazas por axudarnos a conseguir o que conseguimos!
Agora había que argallar onde  e como. Ningún problema. Compramos unha xardineira e, seguindo os consellos de Soto, montámola para poñer as plantas que compraramos. 

Aquí a vedes coa terra xa en cada banzo
Removendo a terra para comezar a plantación
Plantando e identificando
Sempre con moito coidado
A xardineira non parece a mesma, non si? Aínda nos falta continuar coa identificación ( perdemos as tarxetas) e plantar as que non demos conseguido ( hisopo e visgo). 


Coas plantas que nos foron achegando todas as persoas que nos axudaron decidimos facer un pequeno xardín , delimitado con madeira,  na Alameda Literaria. 
Comezando a tarefa
Continuando
O terreo estaba moi duro e non tiñamos os apeiros necesarios, pero fixemos o que puidemos. O importante é que as plantas que nos trouxeron seguen medrando neste lugar ( pronto será o xardín -cadrado e delimitado- do que vos falabamos) da alameda literaria acompañando as nosas árbores celtas. NON O DUBIDEDES. 


Como vedes a aceda, a ortiga, o mexacán, o saíncho, a violeta e a margarida silvestre, o mentraste, a filipéndula... xa están con nós e con elas. 
Chegaba a data do taller e había que argallar todo. 

Cociña ( grazas, Soto), potas e outro material
Parte dos ingredientes que iamos utilizar
Todo listo para que Sara e Sabela ( responsables das ilustracións do libro e participantes na elaboración dos textos) presentaran a Camino, a farmacéutica que nos ía impartir o taller.
Algo nerviosas todas
Estes foron os agasallos que lle tiñamos preparados.


E así os recibiu Camino.
Temos que dicir que a dedicatoria personalizada que lle fixeramos do noso libro ía acompañada pola ilustración da argalleira, Cristina Souto.


Chegou a hora de comezar o taller e Camino ensinounos moitas cousas sobre as plantas. Lembrounos a necesidade de preservar o medio ambiente, de coidar o noso. Amosounos como se fan as infusións, emplastos, xaropes... Se queredes saber como foi o taller, non deixedes de ver a seguinte presentación. 


Taller. as 21 plantas celtas. impartido por camino perez martin from radiorasca

Achegámosvos as palabras de Camino Pérez Martín ao finalizar o taller:

“Hai un principio que se estuda en física que di que os sistemas tenden ó equilibrio (a terra considérase un sistema) e que cando algo despraza o equilibrio cara a un lado, o propio sistema tende a desprazalo cara ó outro para recobralo. Se somos os seres humanos os principais responsables da extinción de moitas das especies, do aumento da temperatura global, da xeración de residuos non degradables, etc, etc, somos por tanto responsables da ruptura do equilibrio, polo que o xeito de restablecelo podería ser a nosa extinción. Así que... ,se ás veces non te preocupas pola natureza... , preocúpate por ti. CÓIDAA! 

Grazas por ensinarnos tantas cousas e, sobre todo, por aturarnos.

Pronto volveremos co xardín e a plantación que acompaña as árbores celtas da nosa Alameda Literaria. 

AS 21 PLANTAS CELTAS

Este curso tiñamos en mente facer medrar a Alameda Literaria plantando as 21 plantas celtas que acompañasen as nosas árbores e así o fixemos.  
Dende comezo de curso levamos a cabo un duro traballo de investigación na procura destas plantas. Unha vez recompilada a información tivemos que elixir as 21, debuxalas e pensar no mellor xeito de dálas  a coñecer a todos e a todas, que sería, unha vez máis, publicar un novo libro, acompañado dunha guía.
Nesta ocasión,  @s argalleir@s das letras que levamos o peso do traballo fomos os matriculados en 3ºESO: Sara Basoa, Xoel Carballeira, Silvia Casás, Javier Fernández, David Hernández, Jessica Leira, Aldara Pérez e Sabela Rodríguez. As ilustracións levaban moito tempo e por iso, Sabela e Sara non dubidaron en pedir axuda a outr@s argalleir@s para que lles botasen unha man nesta tarefa e aí estiveron Carmela Saborido (2ºESO) e Aroa Blanco, Victoria de Pedro, Diego Purriños e Irene Salvatierra de 1ºESO, que, seguindo as indicacións de Sabela e Sara, conseguiron que rematásemos todos os debuxos. 

Deixámosvos co libro que realizamos e agardamos que non pasedes por alto ningunha páxina, xa que, lembrando a outra actividade na que estamos mergullad@s, as dedicatorias agochan tesouros... 
Por se...  Aquí tedes as nosas dedicatorias :

Para @s argalleiros das letras que comezaron
a Alameda Literaria das 21 árbores celtas.

Para aqueles e aquelas que a continuaron.

Para todas as persoas que lembran as súas orixes
e a súa cultura.

Para os amantes da natureza. 



Aquí está a guía que elaboramos para colocar na Alameda Literaria ao carón das plantas celtas que, pronto, acompañarán as árbores  e medrarán, tal e como estas o fan. 

Agora só queda a parte práctica. Buscar as plantas, pensar onde colocalas... E, o máis importante, facer un taller impartido por unha persoa experta neste tema que nos fale algo máis destas plantas e  nos ensine a facer algún remedio caseiro. Niso estamos.